BRAZYLIA - KURYTYBA, PORTO ALEGRE
Zdzisław Marian Malczewski, ksiądz – ur. 21.01.1950 roku w Nowym Brzesku. Duchowny katolicki, duszpasterz polonijny, korespondent radia watykańskiego.
Ukończył Seminarium Zagraniczne Towarzystwa Chrystusowego dla Polonii Zagranicznej w Poznaniu, do którego uczęszczał w latach 1970-1976. W 1976 roku obronił magisterium w murach Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego na Wydziale Teologii.
Od 1979 roku działa jako duszpasterz polonijny w Brazylii. Posługę kapłańską zaczynał jako proboszcz w parafii pod wezwaniem św. Anny w Carlos Gomes (1980-1984), następnie w parafii pod wezwaniem Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Ijuí (1984-1988), później w parafii Matki Bożej Jasnogórskiej w Rio de Janeiro (1989-1994), a od 2004 w parafii pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela w Kurytybie.
Od 1991 roku pracuje jako stały korespondent Radia Watykańskiego.
Stopień doktora nauk humanistycznych z historii uzyskał w Instytucie Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu w 1995 roku pod kierunkiem prof. dr. hab. Lecha Trzeciakowskiego. Od 2009 roku pełni funkcję rektora Polskiej Misji Katolickiej w Brazylii. Od września 2015 r. jest duszpasterzem Kapelanii Polskiej w Porto Alegre, stolicy stanu Rio Grande do Sul.
Duchowieństwo i duszpasterstwo polskie w Brazylii, w: Relacje Polska – Brazylia. Historia i współczesność, red. A. Dembicz, M. Kula, Warszawa: CESLA UW 1996, s. 93-100.
Clero e sacerdócio polonês no Brasil”, w: Relações entre Polônia e Brasil. Passado e presente, red. A. Dembicz, M. Kula, Warszawa: CESLA UW 1998, s. 101-108.
Dialog międzykulturowy – optyka brazylijska, w: Rola duszpasterstwa polskiego w organizacji społeczności lokalnych w Ameryce Łacińskiej. Materiały z Konferencji, Warszawa, 4-5 grudnia 1998, red. M. Malinowski, Warszawa: CESLA UW 1999, s. 26-31.
Towarzystwo Chrystusowe w Ameryce Południowej i jego specyfika, w: Rola duszpasterstwa polskiego w organizacji społeczności lokalnych w Ameryce Łacińskiej. Materiały z Konferencji, Warszawa, 4-5 grudnia 1998, red. M. Malinowski, Warszawa: CESLA UW 1999, s.187-199.
Tożsamość polsko-brazylijska: doświadczenia z pracy duszpasterskiej w środowiskach wiejskich i wielkomiejskich Brazylii, w: Tożsamość oraz percepcja Polski i polskości w środowiskach Polonii latynoamerykańskiej. Materiały z Konferencji, Warszawa, 2-3 grudnia 1999, red. M. Malinowski, Warszawa: CESLA UW 2000, s. 181-185.
Jerzy Chmielewski ‘Rafał’ (1904-1966) – bohater II wojny światowej, zasłużony w rozwoju rybołówstwa w Brazylii, w: Losy Polaków. Materiały III Sympozjum Biografistyki Polonijnej, Rzym 1998, red. A. i Z. Judyccy, Lublin: Czelej 1998, s. 223-224.
Stefania Płaskowiecka-Nodari (1892-1973) – działaczka i dobrodziejka polonijna, w: Losy Polek. Materiały IV Sympozjum Biografistyki Polonijnej, Wiedeń 1999, red. A. i Z. Judyccy, Lublin: Czelej 1999, s.182-183.
Sylwetka polskiego pedagoga w Brazylii na przykładzie Hieronima Durskiego i Henryka Siewierskiego, w: Teoria biografistyki. Krakowianie. Uczeni. Pedagodzy polscy w świecie, Kraków 2000. Materiały V Sympozjum Biografistyki Polonijnej, red. A. i Z. Judyccy, Lublin: Czelej 2000, s. 222-225.
Kapitan Stanisław Przewodowski w służbie brazylijskiej marynarki wojennej, w: Polacy i osoby polskiego pochodzenia w siłach zbrojnych i policji państw obcych. Materiały VI Międzynarodowego Sympozjum Biografistyki Polonijnej, red. A. i Z. Judyccy, Toruń: Oficyna Wydawnicza Kucharski 2001, s. 275-277.
Biskupi polscy i polskiego pochodzenia w Brazylii, w: Duchowieństwo polskie w świecie. Materiały VII Międzynarodowego Sympozjum Biografistyki Polonijnej, Rzym 2002, red. A. i Z. Judyccy, Toruń: Oficyna Wydawnicza Kucharski 2002, s. 190-197.
A atuação dos padres da Sociedade de Cristo no município de Itaiópolis, w: Colônia Lucena – Itaiópolis. Crônica dos imigrantes poloneses, red. W. Carlos Rodycz, Florianópolis-Itaiópolis: IOESC 2002, s. 186-201.
Polska imigracja w brazylijskim stanie Espírito Santo: kolonia Águia Branca. Wprowadzenie do zagadnienia, w: Ameryka Łacińska – rozumem i sercem / América Latina – con razón y corazón, red. F. Rodríguez, Warszawa: CESLA UW 2003, s. 281-294.
Spojrzenie na aktualną literaturę polonijną w Brazylii, w: Z. Malczewski, Polonii brazylijskiej obraz własny. Zapiski emigranta (2007-2010), Warszawa: Biblioteka Iberyjska 2010, s. 85-86.
Pierwsza wizyta polskiego hierarchy w Brazylii. 70. rocznica pobytu kard. Augusta Hlonda, Prymasa Polski (1934-2004), w: Sentire cum Societate. W 75. rocznicę powstania Towarzystwa Chrystusowego dla Polonii Zagranicznej, red. ks. W. Necel TChr, Poznań: Hlondianum 2007, s. 237-246.
50 lat Towarzystwa Chrystusowego w Brazylii. Historia, rzeczywistość i perspektywy na przyszłość, w: Z. Malczewski, Polonii brazylijskiej obraz własny. Zapiski emigranta (2007-2010), Warszawa: Biblioteka Iberyjska 2010, s. 66-79.
Polonia w Orle Białym współcześnie. Analiza przeprowadzonych badań, w: Z. Malczewski, Polonii brazylijskiej obraz własny. Zapiski emigranta (2007-2010), Warszawa: Biblioteka Iberyjska, 2010, s. 111-121.
Zarys dziejów duszpasterstwa polskiego w Porto Alegre, w: Polski misjonarz na ziemi argentyńskiej. Studia historyczne i politologiczne, red. M. Szczerbiński, K. Wasilewski, Gorzów Wielkopolski: S.I. „Warta” 2011, s. 183-192.
Przesłanie jubileuszowe z Brazylii dla Dostojnego p. prof. zw. dr hab. Lecha Trzeciakowskiego, w: Liber Amicorum Profesora Lecha Trzeciakowskiego, Poznań: UAM 2012, s. 281-287.
Jest niezależnym badaczem dziejów społeczności polskiej w Brazylii.
W 1996 r. otrzymał Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski nadany przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej „za postawę patriotyczną, zasługi w pracy na rzecz kształtowania właściwego obrazu Polski zagranicą oraz kultywowanie polskich tradycji narodowych”.
W 2004 r. w Senacie RP odebrał wyróżnienie czasopisma „Forum Polonijne” w Lublinie – statuetkę Polonijne Orle Pióro „za działalność polonijną i publicystyczną”.
W 2008 r. na Uniwersytecie Warszawskim – podczas międzynarodowego kolokwium i forum naukowego z okazji 20-lecia Centrum Studiów Latynoamerykańskich (CESLA) otrzymał medal z wygrawerowanym tekstem: “XX Rocznica CESLA. Drowi Zdzisławowi Malczewskiemu za jego nieoceniony wkład dla rozwoju CESLA i studiów latynoamerykańskich na Uniwersytecie Warszawskim. Warszawa, 26 maja 2008”.
W 2013 r. z okazji 93. urodzin Karola Wojtyły otrzymał dyplom uznania za współpracę z Kościołem katolickim w Paranie.
W 2013 r. odznaczony przez arcybiskupa Józef Kowalczyka Medalem Prymasa Polski „za zasługi dla Kościoła i Narodu”.
W 2016 r. otrzymał Nagrodę Literacką Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie „za popularyzowanie kultury polskiej w świecie”.
Jest członkiem Rady Wydawniczej czasopisma naukowego „Latinidade. Revista do Núcleo de Estudos das Américas” wydawanego przez Uniwersytet Stanowy Rio de Janeiro (UERJ).
Obecnie zajmuje się kilkoma projektami, są to m.in.:
- Trudne dzieje polskiego osadnictwa w Orle Białym–ES (od 1929 r – po czasy współczesne),
- Polacy i Polonia w Kurytybie, Polonia w Porto Alegre,
Słowik biograficzny Polonii brazylijskiej (kontynuacja wydania z 2000 r.).
Z. Malczewski sprawował i sprawuje opiekę nad doktorantami, m.in. organizując dla nich badania w południowych stanach Brazylii, udzielając pomocy merytorycznej w doborze bibliografii i konsultacji naukowych np. dla: Mariusza Malinowskiego z UW (Tendencje przemian organizacji polonijnych w Argentynie i Brazylii), Renaty Siudy-Ambroziak z UW (Kulturowe, społeczne i doktrynalne determinanty współczesnych przemian religijnych w Brazylii), Anny Dworak z USA (Ukryta emigracja. Geografia polsko-brazylijskiej tożsamości kulturowej), Kingi Orzeł-Dereń z UJ (monografia: Śladami polskich kolonistów w Brazylii. Historia osadnictwa na terenach Santana), Tobiasza Orła-Derenia z UJ czy Jerzego Mazurka z UW.
Przyjmuje nauczycieli akademickich i studentów brazylijskich uczelni, pomagając im w badaniach naukowych społeczności polonijnej w tym kraju. Ubolewa nad zbyt małą liczbą opracowań naukowych nt. imigracji polskiej w Brazylii w języku portugalskim. Dlatego jako systematyczny badacz dziejów społeczności polonijnej w tym kraju chętnie udziela konsultacji naukowych.
Ks. Zdzisław Malczewski – obszerny biogram
Sylwia Kmiecik, Polonia brazylijska w publicystyce ks. Zdzisława Malczewskiego