WĘGRY–BUDAPESZT
Janusz Bańczerowski (ur. 2 stycznia 1942 roku w Ożarowie) – profesor, językoznawca, slawista, polonista, dyrektor Instytutu Filologii Słowiańskiej i Bałtyckiej na Uniwersytecie Loránda Eötvösa (ELTE) w Budapeszcie. Autor ponad 300 publikacji z zakresu lingwistyki opublikowanych w językach: węgierskim, polskim, rosyjskim, chorwackim, serbskim, słowackim, angielskim i niemieckim.
W 1970 roku uzyskał tytuł doktora w dziedzinie językoznawstwa stosowanego na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. W 1989 obronił doktorat na Węgierskiej Akademii Nauk. Rok później uzyskał habilitację oraz tytuł profesora zwyczajnego.
Podczas studiów językoznawczych zajmował się komparatystyką językową, a jego zainteresowania badawcze obejmowały języki słowiańskie, bałtyckie oraz sanskryt. W latach 1970–1989 prowadził kurs języka polskiego w Instytucie Polskim w Budapeszcie. Od 1982 roku wykładał na polonistyce ETLE. Pełnił funkcję kierownika Katedry Filologii Polskiej, dyrektora Instytutu Filologii Słowiańsko-Bałtyckiej oraz Doktorskiej Szkoły Językoznawczej. Wykładał na Uniwersytecie w Veszpérem i Uniwersytecie w Peczu. Miał stypendium profesorskie I. Széchenyiego (2000–2004). Wielokrotnie uczestniczył w Międzynarodowym Kongresie Slawistów. Redagował ostatni tom Karpackiego Atlasu Dialektologicznego. W 2016 roku otrzymał Nagrodę Polonicum za wybitne osiągnięcia w krzewieniu języka polskiego oraz wiedzy o polskiej kulturze i historii na świecie. Obecnie jest na emeryturze.
Wybrane publikacje:
- Általános ismeretek a lengyel nyevről. Budapeszt: Tinta Könyvkiadó, 2004.
- Podstawy polsko-węgierskiej fonetyki i fonologii kontrastywnej. Budapeszt: Tinta Kvk, 2001.
- Obŝekarpatskij dialektologičeskij atlas. Vyp. 6 [red. Lajoš Balog, Ânuš Bančerovski, Ildiko Pošgai]; Meždunarodnaâ Redakcionnaâ Kollegiâ Obŝekarpatskogo Dialektologičeskogo Atlasa; Vengerskaâ Akademiâ Nauk.. Budapeszt: Tinta, 2001.
- Trudy po slavjanovedeniju = Szlavisztikai tanulmányok. Budapeszt: ELTE Szláv Filologiai Tanszék, 1992.
- Lengyel nyelvkőnyv. Budapeszt: Tankőnyvkiadó Vállalat, 1983.
Nagrody i odznaczenia:
- Odznaka „Zasłużony dla kultury polskiej przyznana przez Ministerstwo Kultury i Sztuki (1978)
- Dyplom uznania za wybitne zasługi dla kultury polskiej na świecie przyznany przez Ministra Spraw Zagranicznych RP (1991)
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1994)
- Medal Zasługi im. Frana Miklošiča (1998)
- Medal Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Kaposvár (1998)
- Medal Uniwersytetu Jagiellońskiego (1998)
- Medal „Pro Universitate” za szczególne zasługi dla Uniwersytetu im. L. Eötvösa (1999)
- Medal Komisji Edukacji Narodowej (1999)
- Medal Tysiąclecia Przyjaźni Polsko-Węgierskiej (1999)
- Nagroda Świętego Władysława przyznana przez Krajowy Samorząd Mniejszości Polskiej na Węgrzech (2002)
- Medal Zasługi „Pro Neophilologia in Hungaria” przyznany przez Węgierskie Towarzystwo Neofilologiczne (2004)
- Medal Honorowy Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie” (2004)
- Nagroda Polonicum (2016)
Członkostwo [1]:
Jest członkiem Komisji Językowej Węgierskiej Akademii Nauk oraz Komitetu Towarzystwa Językoznawczego Węgierskiej Akademii Nauk. Należy do komitetu redakyjnego „Studia Slavica Academiae Scientiraum Hungaricae” oraz do komitetu redakcyjnego „Studia Slavica Savariensia”.
[1] I. Nyomárkay, Jublileusz 70-lecia urodzin Pana Profesora Janusza Bańczarowskiego,
Prowadził różnorodną działalność edukacyjną. Od 1970 do 1989 prowadził kursy języka polskiego w Instytucie Polskim w Budapeszcie, a od 1982 roku na polonistyce ELTE (zakres tematyczny prowadzonych przedmiotów: fonetyka i fonologia, morfologia, składnia, teoria słowa; seminaria z zakresu polsko-węgierskich studiów kontrastywnych oraz polskiej gramatyki, semantyki i pragmatyki, a także translatoryki). Ponadto miał wykłady dla doktorantów w Szkole Doktorskiej Językoznawstwa Słowiańskiego i Węgierskiego w zakresie językoznawstwa ogólnego i teoretycznego, językowego obrazu świata, językoznawstwa kognitywnego oraz polsko-węgierskich badań kontrastowych.